Автор: Иван (HiV) Цыркунович

Сферические панорамы Дятловщины

У 1608 годзе Дзятлава стала ўладаннем другога знакамітага і вядомага ў ВКЛ роду – роду Сапегаў, герба “Ліс”. Свой радавод Сапегі вялі ад Нарымонта, сына Гедыміна. Займалі вышэйшыя дзяржаўныя, адміністратыўныя і вайсковыя пасады, былі буйнымі землеўладальнікамі. Асноўныя маёнткі знаходзіліся на Віцебшчыне.

Але ўжо да XV стагоддзя Дзятлава страчвае сваё ваеннае значэнне. Вялікае Княства Літоўскае стала магутнай дзяржавай, “ад мора да мора”. Застава апынулася амаль у цэнтры, ды і сталіца была перанесена з Наваградка ў Вільню. І ў 1498 годзе вялікі князь Аляксандр падараваў двор Здзечоло свайму гетману найвышэйшаму князю Канстанціну Іванавічу Астрожскаму з правам заснаваць тут мястэчка. Гэта быў багаты падарунак, бо менавіта ў ХIV стагоддзі на Беларусі пачалі бурна развівацца мястэчкі, як цэнтры рамяства і гандлю. Так, напрыклад, у ХV – ХVI стагоддзях на тэрыторыі ВКЛ было больш за 200 мястэчкаў, з іх каля 70 ў Панямонні. Яны давалі добры прыбытак у казну свайго ўладара.

Археалагічныя знаходкі на тэрыторыі горада, якія часам трапляюць у рукі навукоўцаў, гістарычныя крыніцы сведчаць аб тым, што тэрыторыя Дзятлава, як паселішча, мае старажытную гісторыю, хаця годам заснавання яго як мястэчка па праву лічыцца 1498 год.

У 2005 годзе, недалёка ад рэчкі Дзятлаўка, на пляцу жыхара горада была знойдзена каменная сякерка. Гэта дае магчымасць сведчыць аб тым, што людзі пачалі сяліцца тут яшчэ ў каменным веку.

Хто яны - старадаўнія ўладары Дзятлашчыны? Якія іх імёны? Што вядома пра іх?..

Мы паспрабуем даць адказ хоць на частку з гэтых пытаньняў.

Вялікая частка наведвальнікаў сайту звязана з Дзятлаўшчынай крывёю ці нараджэннем, і кожны любіць й ганарыцца ёй па-свайму. Аднак чаго уж там гаварыць, дзятлаўшчына – не цэнтар сьвету, ёсьць гарады і вёскі паболей і пабагацей. Але кожны куток на зямлі мае сваю ўласную гісторыю, а нам ёсць шмат чаго ўспомніць і распаведаць аб нашай зямлі, якая сапраўды з’яўляецца самабытным кутком Беларусі.

Гэта накід тытульнай старонкі з гісторыяй горада Дзятлава.